10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. W obecnych czasach niezwykle ważne jest, by nauczyciele znali sposoby skutecznego zarządzania stresem i jego redukcji. Jeśli stres uczniów nie będzie kontrolowany, może prowadzić do stanów lękowych i depresji oraz wywoływać szkodliwe skutki fizyczne (bóle brzucha, napięcia czy inne objawy psychosomatyczne). Negatywne skutki stresu dotykają coraz młodsze dzieci. Warto wziąć sprawy w swoje ręce i na tyle, na ile jest to możliwe, wspierać naszych uczniów i uczyć ich, jak prawidłowo rozładowywać stres.
Ucz poprzez zabawę i ruch
Nauka poprzez zabawę to świetny sposób, by pomóc uczniom rozładować napięcie i ćwiczyć z nimi umiejętności społeczne, takie jak rozwiązywanie problemów, współpraca, czy dzielenie się. Zabawa pomaga też rozwijać wyobraźnię i ciekawość. Wprowadzenie do szkolnej rutyny większej ilości gier i zabaw z pewnością odbije się pozytywnie na zdrowiu naszych uczniów. Najlepiej, żeby była to zabawa aktywna. Jak najczęściej staraj się też przeprowadzać zajęcia na świeżym powietrzu, w naturze lub w pobliskim parku. Ruch na świeżym powietrzu i w świetle słonecznym, poza korzyściami natury biologicznej, w znaczący sposób pomoże dzieciom w redukcji stresu, wyzwoli endorfiny i - po prostu - sprawi im radość! Pozwólmy dzieciom czerpać przyjemność z nauki i pielęgnujmy w nich wewnętrzną ciekawość świata.
Zachęcaj uczniów do odpowiedniej ilości snu
Młodsze dzieci potrzebują 10-12 godzin snu każdej nocy. Porozmawiaj z uczniami i rodzicami o tym, dlaczego odpowiednia ilość snu jest ważna dla ich zdrowia fizycznego i psychicznego. Obecnie coraz częściej zdarza się, że dzieci borykają się z zaburzeniami snu. Zbyt duża ekspozycja na światło niebieskie i ilość bodźców w okresie wieczornym, w bezpośredni sposób powoduje trudności w zasypianiu. Pamiętajmy, że tylko odpowiedni, głęboki sen stwarza możliwość regeneracji organizmu, przywraca równowagę umysłową i czujność, pomaga w walce ze stresem i pozwala skuteczniej się uczyć. Badania wykazały, że dzieci, które regularnie przesypiają odpowiednią ilość snu, mają lepszą uwagę, zachowanie, uczenie się, pamięć oraz ogólne zdrowie psychiczne i fizyczne. Z kolei niewystarczająca ilość snu może prowadzić w przyszłości do powstawania problemów natury psychicznej, a nawet depresji.
Nauczaj uważności (mindfulness)
Mindfulness, czyli inaczej uważność, to umiejętność głębokiej koncentracji uwagi na wewnętrznych i zewnętrznych bodźcach. Mindfulness uczy dzieci skupiania się na teraźniejszości i na sygnałach płynących z ich ciała. Może im to pomóc w uspokojeniu się i zrozumieniu swoich emocji (m.in. stresu, czy gniewu). Istnieje wiele sposobów na praktykowanie mindfulness, jednym z nich są ćwiczenia oddechowe lub relaksacyjne. W badaniach udowodniono, że mindfulnes pomaga dzieciom uspokoić i wyregulować emocje, zanim zareagują na nie w negatywny sposób. Bycie uważnym może pomóc również w budowaniu samoświadomości i poczucia własnej wartości. Idealnie byłoby, gdyby ta umiejętność była przekazywana dzieciom już w szkole.
Ucz rozsądnego korzystania z mediów społecznościowych
Jesteśmy realistami - wiemy, że coraz młodsi uczniowie korzystają z mediów społecznościowych i nie mamy na to wpływu. Możemy ich jednak nauczyć, jak robić to mądrze. Możemy wytłumaczyć im, jak szkodliwe jest nadużywanie mediów społecznościowych. Badania wykazały, że zbyt duża ekspozycja na media (zwłaszcza społecznościowe) zwiększa stres i niepokój, obniża poczucie własnej wartości i powoduje problemy natury społecznej. Warto pokazać uczniom, że są wartościowe sposoby pozyskiwania informacji, a posty czy zdjęcia wrzucane do internetu są często fałszywe. Możemy też nauczyć je, jak być bezpiecznym w sieci. Mądre korzystanie z mediów społecznościowych może zapewnić uczniom poczucie bezpieczeństwa, a także zmniejszyć negatywne skutki, takie jak stres i niska samoocena.
Ćwicz z uczniami głębokie oddychanie
Wspominaliśmy już o tym przy okazji mindfulness, ale oddech naprawdę ma znaczenie! Zdecydowana większość dorosłych oddycha źle - zbyt szybko, płytko i nieregularnie, co wpływa negatywnie na cały organizm. Naukę prawidłowego oddechu przeponowego powinniśmy więc przekazywać dzieciom już od najmłodszych lat. Głębokie, świadome oddychanie daje ogromne efekty, jeśli chodzi o zmniejszanie napięcia i rozluźnienia ciała - często rezultat jest natychmiastowy. Ćwiczenia oddechowe to świetna, “doraźna” metoda na walkę ze stresem. Badania kliniczne wykazują, że regularne ćwiczenia głębokiego oddychania wpływają również pozytywnie na serce, mózg, trawienie i układ odpornościowy.
Słuchaj i rozmawiaj
Ciągły pośpiech i chroniczny stres to znak naszych czasów. Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Weź pod uwagę, że niektórzy uczniowie nie mają w domu osoby dorosłej, do której mogliby się zwrócić w potrzebie i która porozmawiałaby z nimi o emocjach. Rodzice uczniów w wielu przypadkach mają ogromną ilość obowiązków na głowie i nie znajdują czasu na to, by nauczyć dzieci radzenia sobie z emocjami czy problemami. Często też sami nie posiadają po prostu tej wiedzy i nie znają technik radzenia sobie ze stresem. Postaraj się wyjść swoim uczniom naprzeciw. Zachęcaj ich do rozmowy z Tobą o swoich uczuciach, emocjach, obawach i problemach. Spróbuj wykorzystywać swoje umiejętności społeczno-emocjonalne, aby pomagać uczniom w radzeniu sobie ze stresem, zanim będzie na to za późno.
Pamiętaj, że wszystkie powyższe punkty odnoszą się również do Ciebie! Jeśli czujesz się przytłoczony i zestresowany, najpierw wypróbuj metody radzenia sobie ze stresem na sobie, aby móc przekazywać je dalej. Mamy nadzieję, że te wskazówki pomogą Wam i Waszym uczniom pozostać szczęśliwymi i zdrowymi!
