Zbiór książek i ćwiczeniówek nagle pęcznieje, na każdej lekcji pojawia się inna pani lub inny pan, oceny i klasówki (nawet 2 w tygodniu), poważna tematyka i… – dość, by opisać pierwsze wrażenia czwartoklasisty. Wrażeń rodzica i opiekuna w tym artykule opisywać nie będziemy.
O problemach adaptacyjnych ucznia w 4 klasie napisano już wiele. Rozpoczęcie nowego etapu edukacji to często duże wyzwanie dla dziecka, które przez pierwsze trzy klasy szkoły podstawowej było traktowane łagodnie, czuło się bezpiecznie pod opieką jednej wychowawczyni czy jednego wychowawcy. I choć od początku poznawało obowiązki ucznia, to na pewno nauki czy prac domowych nie było tak wiele. Schody zaczynają się w klasie 4.
Nowa reforma edukacji miała nieco złagodzić naukę czwartoklasistów poprzez tak zwaną propedeutykę. Pomimo tych zabiegów, przejście z klasy 3 do klasy 4 nadal może być dużą zmianą, nie tylko dla dziecka, ale i dla jego rodziców.
Rola nauczyciela na tym etapie jest równie ważna, jak opiekunów. Wychowawca, który przez ostatnie trzy lata był jedynym nauczycielem „od wszystkiego”, ustępuje miejsca grupie nauczycieli z klas 4–8.
Nabyte umiejętności uczniów w klasach 1, 2 i 3 są różne – każde dziecko jest inne i ma inny poziom wiedzy. Zgodnie z podstawą programową musi on jednak odpowiadać wymaganym umiejętnościom: czytania, pisania, wiedzy z gramatyki i ortografii. Z kolei z matematyki uczeń powinien posiadać oczekiwaną na tym etapie sprawność rachunkową, wiedzę z zakresu geometrii, umiejętność rozumowania matematycznego i rozwiązywania zadań tekstowych. Prawda, że już w klasach 1–3 najmłodsi mogli się już dużo nauczyć? Pamiętajmy, że niektórzy uczniowie poszli do szkoły jako sześciolatki. Powinniśmy być z nich bardzo dumni!
Trzy lata to dużo czasu i dużo pracy. Warto je więc podsumować, aby przejście do klasy 4 odbyło się bez problemów. Co może być najlepszą wizytówką i świadectwem dla nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej, jeśli nie dobry poziom wiedzy jego wychowanków, których uczył przez trzy lata?
Bez obaw! Nie zamierzamy egzaminować nauczycieli!
Ale zobaczmy, co jeszcze – przed ukończeniem przez uczniów edukacji wczesnoszkolnej – mogą oni poprawić w swoich umiejętnościach.
Dobrym sposobem jest udział w ogólnopolskim Sprawdzianie Kompetencji Trzecioklasisty „Omnibus” (www.mac.pl/omnibus), w którym już od czterech lat trzecioklasiści sprawdzają swoją wiedzę, a nauczyciele otrzymują cenne informacje. W tym roku w dniach 24–26 kwietnia odbędzie się już jego 4. edycja. Nowością będzie sprawdzian z przyrody.
Dzięki sprawdzianowi można zweryfikować umiejętności ucznia po pierwszym etapie edukacji. Dostępne po sprawdzianie raporty prezentują wyniki ucznia na tle klasy, klasy na tle szkoły, a szkoły na tle powiatu, województwa i kraju. Dodatkowo każdy nauczyciel otrzymuje dla siebie i dla rodziców rekomendacje do pracy z uczniem.
Dlaczego warto?
– Omnibus pozwala sprawdzić wiedzę, wiadomości i umiejętności dzieci, aby w późniejszych latach nauczyciele wiedzieli, na jakim poziomie jest dziecko. Myślę, że jest to także świetny sposób, aby rodzicie wiedzieli, nad czym dziecko musi jeszcze popracować, co już potrafi, a czego jeszcze nie – mówi Patrycja Hanulak-Zemsta, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej nr 2 w Zagnańsku k. Kielc.
Jak mówi dr Aleksandra Piotrowska, uznana psycholog, specjalistka w zakresie psychologii szkolnej rozwojowej i wychowawczej: – Omnibus umożliwia postawienie obiektywnej diagnozy kompetencji dziecka kończącego pewien etap edukacji. Taka diagnoza jest niezbędna, żeby przedstawić rekomendacje zarówno dla dziecka, jak i rodzica oraz – co najważniejsze – dla nauczyciela. Na co zwrócić baczniejszą uwagę w pracy z uczniami, co szwankuje, a co wychodzi bardzo dobrze.
Wyniki sprawdzianów dostarczają nauczycielowi informacji o aktualnym poziomie wiedzy i umiejętności uczniów, są wskazaniem do ewentualnych dalszych szczegółowych badań trudności dziecka i zaplanowania działań naprawczych w szkole i w domu we współpracy z rodzicami.
– Wyniki sprawdzianu powinny być analizowane pod kątem diagnozy kompetencji dziecka i stanowić podstawę do indywidualizacji pracy z małym uczniem. Dziecko powinno być przede wszystkim wspierane w pokonywaniu trudności i rozwijaniu uzdolnień. Rodzice zaś powinni być partnerami nauczyciela podczas pracy z uczniem – podkreśla dr Monika Czajkowska, jedna z autorek Omnibusa.
Jak to działa?
Szkołę do Omnibusa zgłasza dyrektor. Wystarczy zarejestrować swoją placówkę na mac.pl/omnibus, wypełnić prosty formularz, wybierając wersję sprawdzianów (drukowaną lub PDF) oraz podać ich liczbę. Arkusze w wersji drukowanej zostaną wysłane na adres szkoły, natomiast sprawdziany w wersji PDF nauczyciel będzie mógł wydrukować w szkole. Rejestracja zgłoszeń odbywa się do dnia 5.03.2019. Termin ten w przypadku sprawdzianów w wersji PDF, wydłużony został do 23 kwietnia.
Przystąpienie ucznia do Omnibusa to dobra okazja do zmierzenia się emocjonalnie z tego typu sprawdzianami. Na rozwiązanie zadań z przyrody trzecioklasista będzie miał 45 minut, a więc czas jednej godziny lekcyjnej, natomiast na sprawdziany z języka polskiego i z matematyki przewidziano po 90 minut plus 15 minut przerwy.
Kiedy?
Sprawdzian polonistyczny odbędzie się 25 kwietnia, matematyczny 26 kwietnia, a rekomendowany przez organizatora termin sprawdzianu przyrodniczego to 24 kwietnia. Warunkiem otrzymania raportów jest wprowadzenie wyników uczniów z wszystkich sprawdzianów, w tym z przyrodniczego, w terminie do 16 maja. Raport dla dyrektora i nauczyciela udostępniony zostanie do pobrania w aplikacji z końcem maja, natomiast raport podsumowujący wyniki w skali ogólnopolskiej – w połowie czerwca.
Sprawdziany w wersji drukowanej są wysyłane do szkół za opłatą, bezpłatne są sprawdziany w wersji elektronicznej (PDF), które należy wydrukować we własnym zakresie.
Więcej informacji, przykłady sprawdzianów z ubiegłych lat oraz zapisy na stronie: http://www.mac.pl/omnibus
Życzymy wszystkim wychowankom udanego przejścia do 4 klasy!
Jarosław Rybus
