Wyobraź sobie świat, w którym metka od koszulki drapie jak papier ścierny, dźwięk odkurzacza przeszywa uszy niczym syrena alarmowa, a delikatny dotyk sprawia ból. Brzmi jak science fiction? Dla wielu dzieci to codzienność. Te i inne niezwykłe reakcje mogą być sygnałem, że Twoje dziecko doświadcza Zaburzeń Integracji Sensorycznej (SI) – tajemniczego schorzenia, które wpływa na sposób, w jaki mózg przetwarza informacje zmysłowe.
Czy niepokoi Cię, że Twoje dziecko:
- Unika przytulania i dotyku, odtrącając Twoją czułość?
- Denerwuje się przy ubieraniu, a metki w ubraniach to jego wróg numer jeden?
- Zatyka uszy na dźwięk suszarki, płacze na placu zabaw i wpada w panikę w supermarkecie?
- Ma problemy z koordynacją ruchową, potyka się o własne nogi i nie lubi zabaw ruchowych?
- Jest wybredne do granic możliwości i je tylko kilka wybranych produktów?
- Sprawia wrażenie nadpobudliwego, ciągle się wierci, biega bez celu i ma problem z usiedzeniem w miejscu?
Jeśli na którekolwiek z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco, zatrzymaj się na chwilę i przeczytaj ten artykuł.
Czym jest integracja sensoryczna i kiedy mówimy o zaburzeniu SI?
Integracja sensoryczna to nic innego, jak sposób, w jaki mózg odbiera, porządkuje i interpretuje informacje płynące z siedmiu zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, smaku, węchu, równowagi i czucia głębokiego. Pomyśl o tym jak o sprawnym dyrygencie, który kieruje orkiestrą, dbając o harmonię i płynność w odbiorze świata. Dzięki sprawnej integracji sensorycznej dziecko uczy się, bawi, buduje relacje i po prostu – dobrze funkcjonuje w codziennym życiu.
Niestety, u niektórych dzieci ten wewnętrzny "dyrygent" zmysłów nie pracuje tak sprawnie, jak powinien. Wtedy właśnie pojawiają się Zaburzenia Integracji Sensorycznej (SI). To nie jest choroba, którą można wyleczyć tabletkami, ale raczej specyficzny sposób funkcjonowania układu nerwowego, który sprawia, że codzienne bodźce sensoryczne stają się dla dziecka wyzwaniem, a nawet przeszkodą.
Wyobraź sobie, że dźwięki z otoczenia nagle stają się ogłuszającym hałasem, światło rażące i nieprzyjemne, a dotyk nieznośny i drażniący. To świat dziecka z zaburzeniami SI – świat, w którym zmysły zamiast pomagać, przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu.
Jakie są przyczyny Zaburzeń Integracji Sensorycznej u dzieci?
Zaburzenia integracji sensorycznej to nie efekt złego wychowania, zaniedbania, czy „widzimisię” dziecka. To coś bardziej skomplikowanego. Problem tkwi w tym, jak działa jego mózg i jak odbiera świat przez zmysły. Naukowcy ciągle badają, dlaczego tak się dzieje u niektórych dzieci. Wiemy już jednak, że jest wiele różnych rzeczy, które mogą mieć na to wpływ. Chcemy pomóc Ci zrozumieć, dlaczego tak się dzieje. To ważne, żeby przestać się obwiniać i skutecznie pomóc swojemu dziecku.
Co zwiększa ryzyko pojawienia się zaburzeń Integracji Sensorycznej?
- Geny: „Wrażliwość sensoryczna” może być dziedziczna.
- Ciąża: Używki (alkohol, papierosy, narkotyki), niektóre leki, infekcje, stres matki w ciąży – szkodzą rozwojowi układu nerwowego płodu.
- Poród: Przedwczesny poród, komplikacje – trudny start dla układu nerwowego.
- Brak stymulacji: Za mało ruchu, dotyku, bodźców we wczesnym dzieciństwie – mózg sensoryczny „głodny” bodźców nie rozwija się prawidłowo.
- Stres: Chroniczny stres w dzieciństwie – „toksyczny” dla układu nerwowego, zaburza przetwarzanie sensoryczne.
- Infekcje: Niektóre choroby (np. zapalenie opon mózgowych) – mogą uszkodzić mózg i jego funkcje sensoryczne.
* Pamiętaj! To główne obszary ryzyka, a nie wszystkie możliwe przyczyny. Wiedza ta ma pomóc Ci zrozumieć problem i efektywnie wspierać rozwój Twojego dziecka. Jeśli masz podejrzenia dotyczące SI, pierwszym krokiem powinna być wizyta u lekarza – tylko specjalista może postawić prawidłową diagnozę.
Zaburzenia integracji sensorycznej - jakie działania podjąć?
Jeśli rozpoznajesz u swojego dziecka opisane objawy, nie panikuj i nie stawiaj samodiagnozy! Pamiętaj, że jedynie specjalista – Terapeuta Integracji Sensorycznej – może prawidłowo zdiagnozować zaburzenia SI. Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia mogą znacznie poprawić funkcjonowanie dziecka z zaburzeniami SI.
Kiedy i do kogo się zgłosić?
- W pierwszej kolejności porozmawiaj z pediatrą – wykluczy on inne medyczne przyczyny objawów i może skierować Cię do odpowiedniego specjalisty.
- Umów się na konsultację z Terapeutą Integracji Sensorycznej. Możesz poszukać terapeuty w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, gabinetach prywatnych lub organizacjach zajmujących się terapią SI.
O czym warto pamiętać?
Zaburzenia integracji sensorycznej mogą rzeczywiście utrudniać dziecku codzienne życie, ale pamiętaj – nie jesteście z tym sami! Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia mogą przynieść ogromną pomoc. Dzięki wsparciu specjalistów i Twojemu zaangażowaniu, dziecko z zaburzeniami SI może rozwijać się i osiągać sukcesy w swoim własnym tempie. Należy jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne - terapia powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Po drugie, regularne spotkania z terapeutą są kluczowe dla osiągnięcia trwałych efektów, a terapia integracji sensorycznej wymaga czasu i wysiłku zarówno dziecka, jak i rodziców.
Uwaga: Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem lub terapeutą. W przypadku wątpliwości dotyczących rozwoju dziecka, należy skontaktować się ze specjalistą.
