Praca z uczniami w pierwszej klasie szkoły podstawowej, zwłaszcza od kiedy mogą do niej uczęszczać już dzieci sześcioletnie, to nie lada wyzwanie. Nauczyciel ma przed sobą dwadzieścioro dzieci na różnym etapie rozwoju społeczno-emocjonalnego i poznawczego, z rozmaitych środowisk, z odmiennymi cechami charakteru i zainteresowaniami. Czy jego głównym zadaniem powinna być realizacja podstawy programowej, czy rozwijanie naturalnego potencjału uczniów? Jak da się to wszystko pogodzić? Pierwszą cechą, która łączy wszystkie dzieci, jest ciekawość. Gdy odkrywają coś nowego, lubią to sprawdzić, gdy chcą się czegoś dowiedzieć – zadają pytania. Ku utrapieniu rodziców i nauczycieli – setki pytań. Brak odpowiedzi zniechęca je do dalszych poszukiwań, a często jest też źródłem frustracji. Drugim, obok ciekawości, niezwykłym przymiotem dzieci jest dążenie do samodzielności. Objawia się ono nie tylko w nabywaniu umiejętności samoobsługowych, lecz także w samodzielnym odkrywaniu świata i poszukiwaniu rozwiązań napotykanych problemów. Współczesna szkoła powinna wykorzystywać te naturalne predyspozycje uczniów. Naukowcy zajmujący się psychologią rozwojowo-poznawczą chętnie przywołują słowa prekursora tego nurtu, Lwa Wygotskiego: „To, co dziecko potrafi robić we współpracy i pod kierunkiem, jutro zdoła zrobić samodzielnie”. Innymi słowy, wystarczy lekko nakierować dziecko, aby samodzielnie nabyło wiedzę i umiejętności. Jak tego dokonać? Samodzielność w nauce krok po kroku Kazimierz Sośnicki, wybitny polski pedagog, dydaktyk i filozof, wiązał ściśle samodzielność z działaniem. Wymieniał trzy cechy samodzielnego działania:

  • świadomość celu danej pracy,
  • świadome kierowanie i kontrola przebiegu pracy,
  • wykonanie pracy bez pomocy z zewnątrz.

Ważne, aby zadania, z którymi mierzą się uczniowie, były dostosowane do ich wieku, a także miały praktyczny charakter i dotyczyły spraw, z którymi mogą się zetknąć w codziennym życiu. Wyzwania codzienności W praktyce szkolnej nauczyciel próbuje pogodzić realizację podstawy programowej z niezbędną pracą nad indywidualnymi potrzebami i potencjałem każdego ucznia. Nie jest jednak możliwe przerywanie lekcji za każdym razem, gdy tylko w młodych umysłach pojawi się kolejne, niekoniecznie związane z tematem pytanie. Jednocześnie pozostawianie dziecka bez odpowiedzi lub zbywanie go zadaniem znalezienia odpowiedzi w domu może mieć poważne konsekwencje. Uczeń żądny wiedzy i pełen zapału do odkrywania świata szybko się zniechęci i w dalszej perspektywie straci chęć do zadawania pytań, poznawania, refleksji. W coraz większej liczbie szkół jest już dostęp do internetu – wykorzystajmy to, proponując w takich sytuacjach, aby uczniowie poszukali odpowiedzi na nurtujące ich pytania podczas przerwy i podzielili się znalezionymi informacjami tuż po niej. Stwarzajmy i szanujmy przestrzeń do zaspokajania ciekawości oraz samodzielności.

„Głównym i decydującym warunkiem rozwijania samodzielności jest dochodzenie do nowych wiadomości poprzez rozwiązywanie problemów”

Wincenty Okoń

Aby nauczyciel mógł skutecznie wykonywać swoją misję, musi być wyposażony w odpowiednie do tego narzędzia. Program nauczania powinien respektować przejawy naturalnej skłonności dzieci do samodzielności, wzmacniać motywację do samodzielnej pracy i samooceny oraz inspirować do formułowania problemów i ich rozwiązywania. Płynąca z tego radość jest dla dziecka najwyższą i najbardziej satysfakcjonującą oceną. Wydawnictwo Operon opracowało serię nowatorskich podręczników do klasy I szkoły podstawowej. Są one nie tylko zgodne z nową podstawą programową, ale przede wszystkim bazują na eksperckiej wiedzy metodycznej, dostosowanej do potrzeb współczesnych uczniów. Dowodem na to jest fragment opinii recenzenta Ministerstwa Edukacji Narodowej: „Podręcznik ma na względzie indywidualne tempo rozwoju i możliwości uczenia się. Rozwija predyspozycje i zdolności poznawcze, kształtując jednocześnie pozytywny stosunek do nauki. Wspiera u uczniów naturalną ciekawość świata. Ważną rolę wspierającą dzieci odgrywa postać Bratka, przyjaciela i przewodnika po doświadczeniach i przygodach.” dr Elżbieta Michalak, recenzent merytoryczno-dydaktyczny MEN. 

Zapoznaj się z podręcznikami w wersji elektronicznej

 

  lub zamów egzemplarz okazowy pod numerem 58 679 00 00. Aby zamówić zestaw podręczników, zeszytów ćwiczeń oraz dodatkowych materiałów edukacyjnych dla swojej klasy, wejdź na stronę www.zamowienia.operon.pl i wypełnij zgłoszenie.